Gilden in Orval

Ik loop een beetje achter met de verslagjes over mijn bezoeken… even een inhaalbeweging maken. Het vervolg op mijn opinie van vorige keer hebben jullie nog tegoed. Eerst wil ik terugblikken op een fijne dag in Orval.

Zowat een maand geleden was ik in La Ferme du Bois-le-comte, te Orval. De cursus die ik volg in Het Voedselbos wordt ook daar één keer per jaar georganiseerd. Ik was uitgenodigd om te komen kijken naar de permacultuur ontwerpen van de cursisten, en te luisteren naar hun voorstellen voor concrete tuinen. ’s Morgens was een rondleiding op het terrein voorzien.

La Ferme du Bois-le-comte is een voormalige boerderij die helemaal gerenoveerd is en voorzien van gastenkamers voor individuen of groepen die er allerlei cursussen volgen. Er is een mooi glooiend terrein aan verbonden: enerzijds weidegrond, maar ook een zeer grote moestuin en recent is een boomgaard met diverse fruitsoorten aangelegd.

De duurzaamheidsprincipes en technieken van permacultuur zijn er een belangrijke inspiratiebron. Tijdens ons bezoek aan de moestuin zag je dat er stevig gemulched werd.

En her en der zie je typische permacultuur experimenten, bv. met hügels.

Permacultuur wordt pas helemaal herkenbaar bij de bessenhaag en de permaheuvel.

Daar wordt met gildes gewerkt. Een gilde is een systeem van planten die elkaar versterken. Je creëert eigenlijk een lokaal ecosysteempje met planten (bij uitbreiding ook dieren) die elk een eigen functie hebben: een draagconstructie (boom), planten die voor voeding zorgen (mineraalaccumulatoren, stikstoffixeerders), vochtregulatie, bodembedekking (onkruidbestrijding), bestuiving, pestpreventie (door bv. geur) en -bestrijding (door natuurlijke vijanden aan te trekken).

Hiermee komen we op een punt dat ik bij permacultuur het allerinteressantste vind, maar helaas ook het moeilijkste. Mijn kennis van planten en hun functies is zo vreselijk beperkt, gelukkig bestaan er enkele hulpmiddelen op het net:

• Gildevinder: instrument dat, wanneer je de naam van een plant ingeeft, een lijst van planten(families) geeft waar samenwerking mee mogelijk is (of helemaal niet). Deze vind ik wel een beetje te algemeen.
• Plants for a future  (PFAF) database: gedetailleerde lijst met eetbare en medicinale planten met een nuttige zoekfunctie die je kan helpen om een gilde samen te stellen.

Helaas zijn we er dan nog niet. Als je een gilde ontwerpt, moet je ook nog rekening houden met allerlei omgevingsfactoren (aard van de bodem, temperatuur, microklimaat,…). De PFAF database geeft al veel info per plant, maar om zeker te zijn moet je gewoon uitproberen. “Gebruik zelfregulering…“, is één van de permacultuurprincipes, “… en accepteer feedback“. Er is geduld nodig om een evenwichtig ecosysteem te verkrijgen, heeft Judith van Hof ter Wilgen ook al benadrukt. Misschien is dat nog de grootste uitdaging… voor mijzelf en andere beginnende permacultuurtuiniers, en zeker ook voor de overijverige critici.

ps: De bossen rond La Ferme du Bois-le-Comte zijn zaaaalig!