Onlangs vroeg iemand mij of permacultuur wel voldoende rendabel was. Kan je er een leefbaar inkomen uit genereren? Of is het een soort van hobby voor mensen met een stevig inkomen en veel vrije tijd? Interessante vraag.
Tijdens een lezing over permacultuur bij Avalon zei lesgever Bert D’Hondt (Het Voedselbos) dat deze periode een goed moment is om te experimenteren met nieuwe (voedselproductie)modellen. Als maatschappij stevenen we immers af op een aantal crisissen, of ze zijn al bezig: de financieel-economische crisis, de klimaatcrisis, het verlies aan biodiversiteit, noem maar op. Waartoe dit zal leiden weten we niet, maar we kunnen intussen wel bekijken hoe we op een andere manier kunnen leven, hoe we ons kunnen voeden, huisvesten, enz… Een manier waarbij we veel minder afhankelijk zijn van allerlei grondstoffen die van elders moeten komen. “Vandaag kan ik nog altijd terugvallen op een reguliere job in de maatschappij”, zo stelde hij, “en die job laat mij toe om dingen uit te proberen, fouten te maken en eruit te leren”.
Ook de economoom, Bernard Lietaert, roept op tot creativiteit. Lietaert bestudeert monetaire systemen en is van mening dat gemeenschappen baat kunnen hebben bij het creëren van eigen complementaire munten.
Mier lijkt hier wel een interessant experiment. Zij voeren her en der projecten uit, zonder daar hoge prijzen voor te vragen. Wel zetten ze allerlei andere middelen in om het leefbaar te houden. Mensen komen meewerken in ruil voor de lokale Lets-munt, of om kennis op te doen.
Economische rendabiliteit voor voedselproductie vind ik in de huidige context sowieso een moeilijk vraagstuk. Boeren hebben het steeds moeilijker om het hoofd boven water te houden. Ze worden overgelaten aan de grillen van de vrije markt, en ze zijn prijsnemers: het zijn de voedingsconcerns en de distributieketens die de prijzen bepalen. Resultaat: jaar na jaar verdwijnen er boeren in Europa. Hun gronden worden opgekocht door landbouwbedrijven die steeds groter worden, met alle nadelige gevolgen vandien.
Is permacultuur economisch rendabel? Of: kan je met permacultuur een fijn leven leiden? Die laatste vraag lijkt mij minstens even relevant als de eerste. Ze beantwoorden vergt ook veel meer creativiteit. Het is een vraag die ik mee zal nemen tijdens mijn bezoeken de komende maanden.
(Foto’s: Money laundering van Images of money; Bernard Lietaer van Kris Krüg)
Eeuwige moes met zoete patatjes 
Interessante kwestie. Ik ben benieuwd naar het antwoord. Want er zijn enorm veel stadsmensen die geen tuin hebben. Er gaan dus altijd een pak mensen hun eigen groenten niet kunnen kweken. De oplossing is dat anderen dat voor die mensen doen. Maar dan moet het wel rendabel zijn. Als mensen die fulltime met permacultuur bezig zijn niet voldoende inkomen kunnen putten daaruit zal het namelijk snel gedaan zijn.